Space for Diversity
Conference Konferencja 27-28.04
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Space for Diversity
„Nigdy nie jest za późno, by wyzbyć się przesądów. Nie można ufać żadnemu sposobowi postępowania czy rozumowania, choćby i najstarszemu jeśli się go nie wypróbuje. To co wszyscy przyjmują dziś za prawdę lub powtarzają jak echo, jutro może okazać się fałszem, zaledwie mglistym obłokiem opinii, który kilku wzięło za chmurę w nadziei, że pokropi ich pola użyźniając deszczem.” – Henry David Thoreau, dziewiętnastowieczny amerykański pisarz, poeta, filozof i zwolennik swobód obywatelskich
Konferencja „Space for diversity” ma właściwość tangramu – gry logicznej, polegającej na ułożeniu z mnogich elementów spójnej całości. Podejmujemy próbę poskładania pozornie różnych od siebie części, w nadziei, że układanka ta przybliży funkcjonowanie fragmentów rzeczywistości, składających się na różnorodne i wielokulturowe społeczeństwo. Będziemy wspólnie dyskutować kwestie płci, wieku, przynależności etnicznej i kulturowej, migracji, możliwości i ograniczeń, dostępu do najnowszych technologii oraz wpływu języka na wrażliwość społeczną. Wyjaśnianie tych zjawisk ma być drogowskazem, wskazującym właściwy kierunek myślenia o złożoności świata i jego zmienności.
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków
Sala 12, Budynek G
Prelegenci
Karolina Czerska-Shaw
Socjolożka, doktorka i pracowniczka naukowa w Instytucie Studiów Europejskich Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jej zainteresowania badawcze obejmują politykę i praktyki migracyjne i integracyjne na szczeblu Unii Europejskiej, lokalne zarządzanie migracją, a także kwestie przynależności do transnarodowych przestrzeni społecznych i międzynarodową mobilność studentów. Jest badaczką w kilku międzynarodowych projektach, w tym w projekcie Horyzont 2020 Research and Innovation Action zatytułowanym: EU Differentiation, Dominance and Democracy, gdzie bada rozwój i kontestację polityki migracyjnej i azylowej UE, szczególnie z punktu widzenia społeczeństwa obywatelskiego. Jest także badaczką w projekcie PeaceRep prowadzonym przez London School of Economics, skupiającym się na sieciach i działaniach organizacji społeczeństwa obywatelskiego zaangażowanych w mobilizację pomocy humanitarnej w Polsce i proces pokojowy w Ukrainie. Współpracuje z Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, jest także członkinią Jagiellońskiego Centrum Badań nad Migracjami. Doradzała władzom lokalnym w Krakowie i regionalnym w Małopolsce w zakresie polityki integracyjnej, a obecnie jest zaangażowana w budowaniu strategii integracyjnej dla województwa małopolskiego oraz miasta Krakowa. Jest także członkiem-założycielem Centrum Wielokulturowego w Krakowie, finansowanego ze środków publicznych, którego celem jest rozwijanie i promowanie relacji międzykulturowych pomiędzy różnorodnymi mieszkańcami miasta.
Dora Mołodyńska-Küntzel
Trenerka i konsultantka ds. różnorodności, równości i integracji w „Punt Kick | Shaping DEI Competence”. Prezeska stowarzyszenia „Diversja” i koordynatorka sieci „Żywa Biblioteka Polska”. Od 16 lat kieruje „Żywą Biblioteką Wrocław”. Absolwentka kulturoznawstwa i italianistyki Uniwersytetu Wrocławskiego, a od 2017 roku również wykładowczyni komunikacji międzykulturowej na tejże uczelni.
Kompetencje Dory w dziedzinie Diversity, Equity & Inclusion (DEI) oraz edukacji międzykulturowej poparte są kilkuletnim doświadczeniem wynikającym z prowadzenia szkoleń i warsztatów dla takich firm jak m.in. Google, Disney, MERCK czy Santander Bank Polska. Jako konsultantka obecnie wspiera ona organizacje i instytucje w opracowywaniu strategii DEI i programów szkoleniowych w celu budowania większej integracji i przynależności.
Poprzez projekt „Żywa Biblioteka” Dora tworzy bezpieczne i inkluzywne przestrzenie komunikacyjne, umożliwiające rozmowy z osobami z grup defaworyzowanych. W sumie zorganizowała ponad 50 „Żywych Bibliotek” i przeszkoliła ponad 300 nowych organizatorów na całym świecie, dostosowując projekt do różnorodnych kontekstów kulturowych w krajach takich jak RPA, Tunezja i USA. Wprowadzała także „Żywe Biblioteki” na uniwersytetach i w organizacjach biznesowych, w tym między innymi w Google, 3M, Mondelez i Nokia.
W uznaniu swojej pracy Dora została laureatką nagrody „30 Kreatywnych Wrocławia 2021”.
Piotr Stohnij
Ekspert w zakresie nowego marketingu i różnorodności pokoleniowej w biznesie. W tych obszarach prowadzi badania, doradza, szkoli oraz zarządza działaniami firm swoich klientów. Zrealizował wiele projektów strategicznych dla organizacji z kilkunastu branż, w tym dla tak wymagających jak oprogramowania, spożywcza, rolnicza, finansowa, zdrowia, wydawnicza czy budowlana. Spędził również kilka tysięcy godzin, prowadząc warsztaty dla menedżerów najwyższego szczebla. Ponadto napisał „Koniec alfabetu”, pierwszą polską książkę poświęconą różnorodności pokoleniowej w biznesie. Regularnie występuje na konferencjach i wideospotkaniach oraz wypowiada się na łamach magazynów branżowych. Komentuje również bieżące wydarzenia życia biznesowego i społecznego na stronie: www.pstohnij.pl.
Maciej Makselon
Polonista, instruktor pisania i popularyzator wiedzy o języku polskim. Na co dzień związany z wydawnictwem W.A.B., w którym pełni funkcję redaktora inicjująco-prowadzącego. Dodatkowo pracuje również jako nauczyciel akademicki na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest też mówcą TEDx, a jego ostatnie wystąpienie na YouTube zyskało już ponad 320 tys. wyświetleń.
Dominika Kaczorowska-Spychalska
Dyrektorka Centrum Inteligentnych Technologii Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Liderka podgrupy Badań, Innowacyjności i Wdrożeń Grupy Roboczej ds. Sztucznej Inteligencji przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Racjonalna pasjonatka AI, badaczka interakcji między AI a człowiekiem. Autorka i współautorka licznych publikacji. Ściśle współpracuje z biznesem, wspierając i propagując rolę AI w wymiarze biznesowym i społecznym, za co została nagodzona m.in. przez Ministra Edukacji i Nauki.
Jakub Studziński
Ekspert do spraw dostępności. Starszy specjalista ds. edukacji kulturowej w Małopolskim Instytucie Kultury w Krakowie. Historyk, muzealnik, surdopedagog, tłumacz i lektor polskiego języka migowego. Koordynator programu "Małopolska. Kultura Wrażliwa" oraz dostępności w MIK.
Tomasz Wojakowski
Pełnomocnik Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ds. Dostępności. Ekspert ds. dostępności cyfrowej. Wykładowca Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy w zakresie dostępności cyfrowej oraz socjologii wizerunku osób z niepełnosprawnościami. Przeprowadza audyty w oparciu o standard WCAG 2.1 i udziela konsultacji w zakresie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Opiniodawca w zakresie dostępności cyfrowej dla Ministerstwa Cyfryzacji. Społecznie Zastępca Prezesa Zarządu Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach (szkoły dla dzieci niewidomych).
Andreas Volk
Tłumacz współczesnej polskiej literatury na język niemiecki. Mediator kulturowy w relacjach polsko-niemieckich. Urodzony 1971 w Niemczech, obecnie żyje w Warszawie. W 2013 wyróżniony nagrodą Zaiks dla tłumaczy, a w 2022 nagrodą im. Karla Dedeciusa.
Autor przekładów licznych sztuk teatralnych m. in. Krzysztofa Warlikowskiego, Krystiana Lupy, Tadeusza Słobodzianka, Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk, Pawła Demirskiego, Magdy Fertacz, Artura Pałygi, Zyty Rudzkiej, Marty Górnickiej, Ishbel Szatrawskiej.
Ziad Abou Saleh
Wykładowca akademicki, socjolog. Syryjczyk mieszkający we Wrocławiu. W 1989 roku ukończył studia informatyczne, a w 1997 r. doktoryzował się w dziedzinie socjologii. Współpracuje z Uniwersytetem SWPS i WSB we Wrocławiu, prowadzi zajęcia z zakresu socjologii międzykulturowej: „Kultura arabska dla Polaków” i „Kulturowe uwarunkowania negocjacji międzynarodowych, aspekt polsko-arabski”, „Psychologiczne aspekty terroryzmu” oraz „Sztuka negocjacji w aspekcie polsko-arabskim”. Od 2000 roku jest ekspertem ds. negocjacji i komunikacji międzykulturowej między Polską a światem arabskim, mediator kulturowy. Prowadzi również szkolenia biznesowe. Autor książki pt. „W poszukiwaniu piątego kąta, czyli obcokrajowcy o Polakach” oraz licznych publikacji i artykułów naukowych dotyczących procesów i problemów związanych ze społecznością arabską w Polsce i Europie. Z wyboru uważa się za członka obydwu wspólnot narodowych: polskiej i syryjskiej.
Anna Wietrzyk
Dziennikarka telewizji informacyjnej. Certyfikowana trenerka umiejętności psychospołecznych. Z mediami związana od blisko 25 lat (radio, telewizja, Internet), z przerwą na pracę w PR-e. W pracy zawodowej pełniła m. in. funkcję rzeczniczki prasowej i specjalistki ds. komunikacji oraz wizerunku. Od lat zajmuje prowadzi zajęcia ze studentami na temat wystąpień publicznych i budowaniem wizerunku ze szczególnym uwzględnieniem głosu jako naszej wizytówki. Jest przekonana, że nie tylko co, ale też jak mówimy ma znaczenie.
Roman Waschuk
Kanadyjski dyplomata w stanie spoczynku. Ombudsman ds. biznesu w Ukrainie. Pochodzi z Toronto, gdzie póżniej kształcił się uzyskując tytuł licencjata i magistra z zakresu historii Europy Środkowej i Wschodniej. Do Służby Zagranicznej wstąpił w 1987 r. Pracował w Departamencie Spraw Zagranicznych, w Pionach Planowania Polityki, Unii Europejskiej i Handlu Międzynarodowego w Europie Wschodniej, a także w Globalnym Partnerstwie oraz w Grupie Zadaniowej ds. Stabilizacji i Odbudowy.
Delegowany do wydziałów polityczno-gospodarczych ambasad w Moskwie (1988-91), Kijowie (1994-98) i Berlinie (2002-2007). Mianowany na stanowisko ambasadora Kanady w Serbii w 2011 r., z jednoczesną akredytacją w Macedonii Północnej i Czarnogórze. W październiku 2014 przeniesiony do Kijowa, gdzie do października 2019 r. był ambasadorem Kanady. Współorganizował konferencję na temat reform na Ukrainie w 2019 r.
Edyta Jaśkowiak
Ambasadorka Wielokulturowości Krakowa. Działaczka na rzecz społeczności romskiej w Małopolsce. Członkini Romskiego Stowarzyszenia Oświatowego Harangos w Krakowie. Aktywistka i pedagożka. Pracuje w krakowskich szkołach jako asystentka edukacji romskiej. Prowadzi również świetlicę integracyjną dla dzieci i młodzieży Amaro Kher na terenie Nowej Huty. Współorganizowała wiele projektów związanych z edukacją dzieci romskich takich jak Nońcia, Romski Pstryk, Warsztaty Historii Romów. Stypendystka programu rządu amerykańskiego International Leadership Visitor Program. Angażuje się w różne projekty społeczne i artystyczne przeciwdziałające wykluczeniu, dyskryminacji rasowej i ksenofobii.
Barbara Pasterak
Koordynatorka działań edukacyjnych i dostępności. Pedagożka teatru. Kuratorka programów artystycznych, edukatorka, trenerka, liderka dostępności. Absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, specjalność wiedza o kulturze. Realizatorka działań przybliżających sztukę współczesną i działania teatralne osobom z różnymi potrzebami. Zajmuje się audiodeskrypcją dzieł sztuki i spektakli teatralnych. Jest również współautorką publikacji „Sztuka różnorodności w edukacji kulturowej”. Uczestniczka programu Młode Menedżerki Kultury Towarzystwa Inicjatyw Twórczych "ę". Współzałożycielka Stowarzyszenia Dobrze. Starsza specjalistka ds. edukacji w Ośrodku Kultury im. C. K. Norwida. Współpracuje m.in. z Małopolskim Instytutem Kultury, z Instytutem Teatralnym im. Z. Raszewskiego, Wydziałem Form Przemysłowym ASP.
Program
Dzień 1
10:45 – 11:00
Otwarcie konferencji.
dr Łukasz Danel
Oficjalne otwarcie i przywitanie uczestników konferencji przez dra Łukasza Danela – Pełnomocnika Rektora ds. Równego Traktowania na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.
11:00 – 11:30
Wykład otwarcia.
Roman Waschuk
Wykład inauguracyjny Romana Waschuka – kanadyjskiego dyplomaty w stanie spoczynku i ombudsmana ds. Biznesu w Ukrainie.
11:45 – 12:45
Od migrujących peryferii do centrum. Jak zmieniają się polskie miasta w obliczu napływu migracji i uchodźców?
dr Karolina Czerska-Shaw
Polska tradycyjnie kojarzona jest z emigracją, w tym ze słynnym statkiem Stefan Batory, wypływającym z gdyńskiego portu do Ameryki Północnej, który później stał się symbolem głęboko zakorzenionej zbiorowej tożsamości. Jednak od 2016 r. Polska odnotowuje stały wzrost salda migracji netto i staje się największym w UE wystawcą krótkoterminowych zezwoleń na pracę dla obywateli spoza Unii, wyprzedzając potęgi migracyjne, takie jak Niemcy i Francja. Od lutego 2022 r. i czasu inwazji rosyjskiej na Ukrainę 1,5 miliona uchodźców z Ukrainy złożyło wniosek o ochronę tymczasową w Polsce, co jest największą tego typu liczbą w Europie. Podczas gdy w 2020 r. 2,2% polskiej populacji urodziło się za granicą, niektóre statystyki wskazują na miasta z 20-25 procentowym odsetkiem obcokrajowców, z których wielu to uchodźcy. Przekłada się to na drastyczne przesunięcie skali i tempa przemian społecznych, zwłaszcza dużych i średnich polskich miejscowości.
Jak polskie miasta poradziły sobie z tymi galopującymi zmianami? Jakie polityki i strategie zostały wdrożone? Jak dyskurs publiczny i polityczny opisuje te przepływy? Oraz co istotne, jak sami migranci i uchodźcy postrzegają swoją rolę w nowym otoczeniu? A także jakie szanse i wyzwania widzą dla siebie i swoich społeczności? Dyskusja nad tymi pytaniami oraz perspektywa kluczowych aktorów społecznych w przestrzeni zarządzania migracją i integracją – od władz lokalnych, po organizacje społeczeństwa obywatelskiego, rynki pracy i społeczności migranckie – może rzucić światło na zmiany zachodzące w polskim społeczeństwie, jak również podejścia do tego, jak integracja jest rozumiana, zarządzana i kwestionowana.
Przerwa na kawę
13:30 – 14:30
Na drodze do inkluzywnego kampusu: strategie i praktyki różnorodności, równości i integracji na uniwersytetach w USA i Polsce.
Dora Mołodyńska-Küntzel
W ramach swojego wystąpienia Dora Mołodyńska-Küntzel opowie o wdrażaniu strategii różnorodności, równości i integracji (ang. Diversity, Equity, and Inclusion, DEI) na uniwersytetach, opierając się na swoim doświadczeniu pracy na stanowisku wiceprzewodniczącej ds. DEI na Uniwersytecie w Tulsie, USA. Przedstawi wprowadzane tam rozwiązania i porówna je z podobnymi elementami strategii DEI na polskich uczelniach, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami na temat procesów związanych z przeprowadzaniem ocen, angażowaniem interesariuszy i ustalaniem priorytetów działań. Dora zaprezentuje również różne programy i inicjatywy mające na celu promowanie DEI, takie jak programy szkoleniowe, zmiany polityki i działania społeczne.
Dodatkowo omówi również dobre praktyki związane z promocją różnorodności na uniwersytetach, zwracając uwagę na projekt „Żywej Biblioteki”, którym kieruje od 16 lat. Projekt ten to nowatorskie podejście do prowadzenia rozmów z niedostatecznie reprezentowanymi grupami. Podczas swojej prezentacji Dora opowie o tym, jak udało się jej go wdrożyć na różnych kampusach. Omówi również, w jaki sposób projekt ten może służyć jako model dla innych instytucji w zakresie promowania różnorodności, równości i integracji.
14:45 – 15:45
Różnorodność pokoleniowa w praktyce: jak się zmieniamy, kiedy rozumiemy, dlaczego współpracujemy?
Piotr Stohnij
W większości organizacji działających w Polsce – zarówno publicznych, jak i prywatnych – wkrótce współpracować ze sobą będą przedstawiciele czterech pokoleń, a niedługo pojawi się wśród nich także piąta generacja. Każda z nich widzi rzeczywistość, a co za tym idzie sposób funkcjonowania poszczególnych instytucji, inaczej. Zwraca uwagę na inne kwestie. Kierują nimi także inne motywacje. Niejednokrotnie prowadzi to do nieporozumień i konfliktów. Co zrobić, aby różnorodność pokoleniowa była źródłem siły, a nie problemów? Jak zbudować porozumienie między osobami, które dzielą wiek i doświadczenia? Co jest czynnikiem uwalniającym zaangażowanie w rzeczywistości naznaczonej ciągiem turbulencji? Na te i inne pytania Piotr Stohnij odpowie podczas swojego wystąpienia. W ramach prezentacji poruszy też następujące tematy. Co oznacza nadejście „końca alfabetu”, czyli przemodelowania sposobu działania wszelkiego rodzaju instytucji przez najmłodsze generacje? Jak zmierzyć się ze zjawiskiem pokoleniowej wieży Babel? Które siły poszczególnych roczników wzmocnią daną organizację i zniwelują słabości innych? Jak zbudować wspólny mianownik dla osób z różnych pokoleń? Kto wygrywa dziś, a kto zwycięży jutro w walce o to, by najlepsze osoby dołączały do jego organizacji?
Dzień 2
09:00 – 09:10
Otwarcie drugiego dnia konferencji.
dr hab. Piotr Buła, prof. UEK
Otwarcie drugiego dnia konferencji przez dra hab. Piotra Bułę, prof. UEK – Prorektora ds. Współpracy.
09:15 – 10:15
W języku zmieścimy się wszyscy. O formach rodzajowych, empatii, szacunku i ortoterroryzmie.
Maciej Makselon
W ramach swojego wystąpienia Maciej Makselon poruszy kilka zagadnień związanych z obszarem różnorodności w języku. Omówi temat feminatywów w języku polskim, w tym ich historię. Pochyli się też nad kontrowersjami jakie współcześnie rodzi ten obszar języka. Poruszy zagadnienia form neutralnych rodzajowo – przedstawi propozycje i wzorce angielskie tychże form, oraz trudności związane z fleksyjną naturą polszczyzny. Maciej będzie mówił też o empatii językowej i wyjaśni dlaczego jego zdaniem w języku jest miejsce dla każdego. Dyskusji podda formy wykluczające i wpływ języka na otaczającą nas rzeczywistość i środowisko pracy. Pojawi się też temat ortoterrozymu i puryzmu językowego.
10:30 – 11:30
Dostępność – czy to się opłaca?
Anna Wietrzyk
Barbara Pasterak
Jakub Studziński
Tomasz Wojakowski
Panel poruszy temat dostępności dla osób z niepełnosprawnościami i kwestię sposobów jej realizacji w instytucjach kultury. Będzie też rozmową z praktykami, którzy od lat zwiększają świadomość społeczeństwa i popularyzują zagadnienia związane z potrzebami środowiska OzN.
Przerwa na kawę
12:00 – 13:00
Człowiek wobec generatywnej sztucznej inteligencji – w świecie różnorodności.
dr Dominika Kaczorowska-Spychalska
Generatywna sztuczna inteligencja stała się narzędziem porównywanym do najbardziej przełomowych wynalazków w dziejach ludzkości. Wielość dostępnych w tym zakresie narzędzi (np. ChatGPT, Midjourney, Dall-E2) i rosnące spektrum ich funkcjonalności coraz bardziej zmieniają przestrzeń możliwych interakcji człowieka i AI. Rodzą też wiele pytań, w tym także z punktu widzenia przyszłej różnorodności świata. Czy generatywna AI będzie umiała ją wspierać? Jak bardzo sama będzie tej różnorodności potrzebowała? Czy różnorodność to przestrzeń do kooperacji czy rywalizacji między człowiekiem a sztuczną inteligencją? W ramach wystąpienia dr Dominika Kaczorowska-Spychalska postara się wskazać możliwe odpowiedzi na te pytania.
13:15 – 14:15
Rozmowa ponad stereotypami: Polka-Romka-Niemiec-Syryjczyk. W obliczu wielowymiarowej różnorodności.
Dora Mołodyńska-Küntzel
Edyta Jaśkowiak
Andreas Volk
dr Ziad Abou Saleh
Panel w formie spotkania międzykulturowego z działaczami społecznymi i mediatorami z różnych środowisk etnicznych i narodowych. Będzie on próbą konfrontacji z różnego rodzaju uprzedzeniami, a także prezentacją tego jak wielopoziomowa różnorodność może stymulować nowe inicjatywy kulturalne, edukacyjne i społeczne.